Theo thống kê từ American Association of Orthodontists, khoảng 85% người trưởng thành có ít nhất một răng khôn mọc lệch hoặc mọc ngầm. Đồng thời, độ tuổi niềng răng ngày càng mở rộng – không chỉ thanh thiếu niên mà cả người trưởng thành 25-40 tuổi cũng tìm đến chỉnh nha thẩm mỹ. Điều này tạo ra một câu hỏi rất phổ biến mà chúng tôi nhận được hầu như mỗi ngày: “Tôi có răng khôn mọc lệch, vậy có niềng răng được không?”
Câu trả lời ngắn gọn là: Có, bạn hoàn toàn có thể niềng răng khi có răng khôn mọc lệch – nhưng với điều kiện là phải có phác đồ điều trị phù hợp. Trong nhiều trường hợp, răng khôn cần được nhổ trước hoặc trong quá trình niềng để đảm bảo kết quả tối ưu và tránh tái phát sau điều trị.
Nếu bạn đang phân vân giữa việc niềng răng và xử lý răng khôn, bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ mối quan hệ giữa hai vấn đề này, cũng như khi nào cần can thiệp và quy trình phối hợp giữa bác sĩ chỉnh nha và bác sĩ phẫu thuật.
Nội dung bài viết này:
Răng khôn mọc lệch có làm lệch răng không?
Đây là câu hỏi gây tranh cãi trong giới nha khoa suốt nhiều thập kỷ. Câu trả lời chính xác là: Răng khôn có thể góp phần làm lệch răng, nhưng không phải lúc nào cũng vậy. Mức độ ảnh hưởng phụ thuộc vào nhiều yếu tố như hướng mọc, không gian trên cung hàm, và tình trạng răng hiện tại của bạn.
Cơ chế răng khôn gây lệch răng:
Khi răng khôn mọc lệch – đặc biệt là mọc nghiêng hoặc nằm ngang – nó sẽ tạo áp lực đẩy vào răng số 7 phía trước. Lực này có thể truyền dần về phía các răng cửa, đặc biệt khi cung hàm vốn đã chật chội. Nhiều người nhận ra răng cửa dưới bắt đầu xô lệch ở độ tuổi 20-30, đúng vào thời điểm răng khôn đang mọc mạnh.
Tình trạng này liên quan đến khái niệm mà các bác sĩ gọi là “chen chúc răng”. Chen chúc răng (Dental crowding) là tình trạng các răng bị xô lệch, chồng chéo, xoay trục do không đủ không gian trên cung hàm. Mặc dù nguyên nhân chen chúc răng rất đa dạng – di truyền, mất răng sữa sớm, thói quen xấu – răng khôn mọc lệch được xem là một yếu tố có thể làm nặng thêm tình trạng này. Để hiểu rõ các kiểu mọc lệch và mức độ ảnh hưởng cụ thể, bạn có thể tham khảo bài viết Các kiểu răng khôn mọc lệch thường gặp.
| Kiểu răng khôn | Khả năng gây lệch răng | Giải thích |
|---|---|---|
| Mọc thẳng, đủ chỗ | Thấp | Không tạo áp lực lên răng khác |
| Mọc nghiêng nhẹ (<45°) | Trung bình | Có thể tạo áp lực nhẹ theo thời gian |
| Mọc nằm ngang | Cao | Đẩy trực tiếp vào răng số 7 |
| Mọc ngầm hoàn toàn | Thấp – Trung bình | Phụ thuộc vị trí và hướng mọc |
Tại sao bác sĩ vẫn khuyên nhổ răng khôn trước khi niềng?
Ngay cả khi răng khôn chưa gây lệch răng rõ rệt, việc nhổ vẫn thường được khuyến nghị vì một lý do thực tế: phòng ngừa tái phát. Sau 18-24 tháng niềng răng, bạn không muốn răng khôn “phá hoại” kết quả bằng cách tiếp tục đẩy các răng khác về phía trước.
Khi nào cần nhổ răng khôn trước khi niềng răng?
Không phải ai niềng răng cũng cần nhổ răng khôn, nhưng tỷ lệ cần nhổ khá cao. Theo nghiên cứu đăng trên Journal of Clinical Orthodontics, khoảng 60-70% bệnh nhân niềng răng trưởng thành được khuyến nghị nhổ răng khôn trong quá trình điều trị, đặc biệt khi cần kéo lui răng cửa hoặc mở rộng không gian phía sau.
Các chỉ định nhổ răng khôn trước/trong khi niềng:
- Răng khôn mọc lệch, nằm ngang đẩy vào răng số 7
- Cần không gian để kéo lui răng cửa (trường hợp hô)
- Răng khôn đang gây viêm nhiễm tái đi tái lại
- Kế hoạch điều trị cần di chuyển răng số 7 về phía sau
- Răng khôn có nguy cơ cản trở quá trình di chuyển răng
Trường hợp có thể giữ lại răng khôn:
Không phải răng khôn nào cũng cần nhổ. Bạn có thể giữ lại răng khôn nếu:
- Răng khôn mọc thẳng, đủ chỗ, không ảnh hưởng kế hoạch điều trị
- Răng khôn có thể được sử dụng thay thế răng số 7 bị mất hoặc hư hỏng nặng
- Răng khôn ngầm sâu trong xương, không có xu hướng mọc thêm và không gây triệu chứng
Nhổ trước bao lâu thì bắt đầu niềng?
Thông thường, bạn cần chờ 2-4 tuần sau khi nhổ răng khôn để vết thương lành ổn định trước khi gắn mắc cài. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, bác sĩ có thể lên kế hoạch nhổ răng khôn trong quá trình niềng – thường là sau khi đã đạt được một số mục tiêu di chuyển răng nhất định.
💬 Đang phân vân có nên nhổ răng khôn trước khi niềng?
Gửi phim X-quang để bác sĩ chỉnh nha đánh giá và tư vấn phác đồ phù hợp – hoàn toàn miễn phí.
Không nhổ răng khôn khi niềng – Có rủi ro gì?
Nếu bác sĩ đã khuyến nghị nhổ răng khôn nhưng bạn quyết định không nhổ, có một số rủi ro bạn cần cân nhắc. Đây không phải là “dọa” mà là thực tế lâm sàng mà chúng tôi gặp không ít.
Rủi ro 1: Tái phát sau niềng
Đây là rủi ro phổ biến nhất. Sau khi tháo mắc cài, răng có xu hướng “nhớ” vị trí cũ và muốn quay về. Nếu răng khôn vẫn tiếp tục đẩy từ phía sau, tỷ lệ tái phát sẽ cao hơn đáng kể. Nhiều bệnh nhân phải niềng lại lần 2 chỉ vì không xử lý răng khôn từ đầu – vừa tốn thời gian vừa tốn chi phí.
Rủi ro 2: Kéo dài thời gian điều trị
Khi răng khôn tạo lực cản, răng sẽ di chuyển chậm hơn. Thay vì 18 tháng, bạn có thể mất 24-30 tháng để đạt kết quả mong muốn.
Rủi ro 3: Tổn thương chân răng
Một trong những biến chứng đáng lo ngại khi niềng răng trong điều kiện không thuận lợi là tổn thương chân răng. Tiêu chân răng (Root resorption) là hiện tượng chân răng bị “ăn mòn” và ngắn dần do áp lực quá mức hoặc kéo dài trong quá trình di chuyển răng. Khi răng khôn mọc lệch tạo thêm lực đẩy ngược, nguy cơ tiêu chân răng ở các răng lân cận có thể tăng lên, đặc biệt ở răng số 7 và các răng cửa dưới. Để biết khi nào răng khôn mọc lệch thực sự cần phải nhổ bỏ, bạn có thể tham khảo bài viết Khi nào nên nhổ răng khôn mọc lệch.
| Rủi ro | Mô tả | Mức độ nghiêm trọng |
|---|---|---|
| Tái phát sau niềng | Răng xô lệch trở lại sau khi tháo mắc cài | Cao |
| Kéo dài thời gian điều trị | Răng di chuyển chậm hơn do lực cản | Trung bình |
| Tiêu chân răng | Chân răng bị ngắn dần | Cao |
| Viêm nhiễm trong quá trình niềng | Khó vệ sinh, viêm nướu quanh răng khôn | Trung bình |
| Kết quả không như mong đợi | Răng không thể di chuyển đến vị trí lý tưởng | Trung bình – Cao |
Quy trình niềng răng khi có răng khôn
Một trong những yếu tố quyết định thành công khi niềng răng có răng khôn là sự phối hợp nhịp nhàng giữa bác sĩ chỉnh nha và bác sĩ phẫu thuật. Đây không phải là hai quy trình riêng lẻ mà là một kế hoạch điều trị tổng thể.
Tại sao cần phối hợp 2 chuyên khoa?
Bác sĩ chỉnh nha sẽ đánh giá nhu cầu không gian và lên kế hoạch di chuyển răng. Từ đó, họ xác định răng khôn nào cần nhổ, nhổ vào thời điểm nào (trước hay trong quá trình niềng), và cần chờ bao lâu sau khi nhổ. Bác sĩ phẫu thuật sẽ đánh giá độ khó của ca nhổ dựa trên vị trí, hướng mọc, và mối quan hệ với dây thần kinh – từ đó đưa ra phương án phẫu thuật an toàn nhất.
Quy trình chuẩn:
| Bước | Nội dung | Thời gian |
|---|---|---|
| 1 | Khám tổng quát, chụp X-quang Panorama/CBCT | Ngày 1 |
| 2 | Bác sĩ chỉnh nha lên kế hoạch điều trị tổng thể | 3-7 ngày |
| 3 | Hội chẩn với bác sĩ phẫu thuật (nếu cần nhổ) | Cùng ngày hoặc riêng |
| 4 | Nhổ răng khôn (nếu có chỉ định) | Theo lịch hẹn |
| 5 | Chờ lành thương | 2-4 tuần |
| 6 | Bắt đầu gắn mắc cài/khay niềng | Sau khi lành |
| 7 | Theo dõi định kỳ, điều chỉnh kế hoạch nếu cần | Suốt quá trình |
Lưu ý quan trọng:
Trong một số trường hợp đặc biệt, bác sĩ có thể quyết định gắn mắc cài trước, niềng một thời gian để tạo không gian, rồi mới nhổ răng khôn. Điều này phụ thuộc vào từng ca cụ thể và không có công thức chung cho tất cả mọi người.
📅 Sẵn sàng bắt đầu hành trình niềng răng?
Đặt lịch khám để được bác sĩ chỉnh nha và phẫu thuật đánh giá toàn diện, lên kế hoạch điều trị cá nhân hóa.
Các Câu Hỏi Thường Gặp Về Răng Khôn Và Niềng Răng
Nhổ răng khôn xong bao lâu thì niềng được?
Thông thường 2-4 tuần sau nhổ, bạn có thể bắt đầu gắn mắc cài. Thời gian này tùy thuộc vào mức độ phức tạp của ca nhổ – nếu nhổ răng khôn đơn giản, mọc thẳng thì lành nhanh hơn; còn nhổ răng khôn ngầm, mọc ngang thì cần thêm thời gian.
Có thể niềng trước rồi nhổ răng khôn sau được không?
Có thể. Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ lên kế hoạch nhổ răng khôn ở giai đoạn giữa hoặc cuối quá trình niềng. Điều này thường áp dụng khi răng khôn chưa gây cản trở ngay lập tức hoặc khi cần niềng một thời gian để tạo không gian trước.
Niềng răng có làm răng khôn mọc nhanh hơn không?
Không có bằng chứng khoa học cho thấy niềng răng ảnh hưởng đến tốc độ mọc răng khôn. Răng khôn mọc theo “lịch trình” riêng của nó, thường trong độ tuổi 17-25. Tuy nhiên, khi bạn niềng răng ở độ tuổi này, răng khôn có thể đang trong giai đoạn mọc mạnh – tạo cảm giác như niềng răng “kích thích” răng khôn.
Chi phí nhổ răng khôn có bao gồm trong gói niềng không?
Thường thì không. Chi phí nhổ răng khôn và chi phí niềng răng là hai khoản riêng biệt. Bạn nên hỏi rõ ngay từ đầu khi tư vấn để có kế hoạch tài chính phù hợp.
Răng khôn mọc ngầm có ảnh hưởng đến niềng răng không?
Phụ thuộc vào vị trí và hướng mọc. Nếu răng khôn ngầm nằm sâu trong xương, không có xu hướng mọc thêm và không đè vào chân răng số 7, bạn có thể không cần can thiệp. Tuy nhiên, nếu răng khôn ngầm đang “húc” vào răng bên cạnh, việc nhổ là cần thiết để bảo vệ các răng khác.
Kết bài
Răng khôn mọc lệch hoàn toàn không phải là rào cản cho việc niềng răng – miễn là bạn có phác đồ điều trị đúng đắn và sự phối hợp tốt giữa bác sĩ chỉnh nha và bác sĩ phẫu thuật. Trong nhiều trường hợp, việc nhổ răng khôn trước hoặc trong quá trình niềng không chỉ giúp kết quả tốt hơn mà còn ngăn ngừa tái phát về lâu dài.
Điều quan trọng nhất là được đánh giá toàn diện ngay từ đầu. Một phim X-quang panorama hoặc CBCT sẽ cho bác sĩ cái nhìn rõ ràng về vị trí răng khôn, hướng mọc, và mối quan hệ với các cấu trúc xung quanh – từ đó đưa ra quyết định chính xác.
Đừng để răng khôn mọc lệch khiến bạn trì hoãn ước mơ có hàm răng đều đẹp. Liên hệ hotline 0383.29.29.79 hoặc đến trực tiếp Nha Khoa MIC tại Thủ Đức để được khám, chụp phim và tư vấn kế hoạch điều trị cá nhân hóa. Hành trình đến nụ cười tự tin bắt đầu từ bước đầu tiên – và bước đó đơn giản hơn bạn nghĩ.
Thông tin bài viết này có hữu ích?
Hãy giúp chúng tôi vài dòng đánh giá bên dưới.
Chúng tôi cần thêm thông tin gì để bài viết này được tốt hơn?
