Nhổ Răng Khôn Bị Liệt Mặt: Sự thật, Nguy Cơ và Cách Xử Lý

Cách đây không lâu, một bạn nữ sinh viên đến phòng khám của tôi với ánh mắt lo lắng: “Bác sĩ ơi, em đọc trên mạng thấy bảo nhổ răng khôn có thể bị liệt mặt, em sợ quá nên cứ lần lữa mãi không dám nhổ!”. Tin đồn này không mới, nhưng mỗi lần nghe lại, tôi vẫn thấy thương các bạn – chỉ vì một nỗi sợ chưa đúng mà nhiều người sống chung với chiếc răng khôn đau nhức, sưng tấy, ảnh hưởng cả ăn uống lẫn công việc.

Vậy, sự thật là gì? Ngay từ đầu bài này, tôi muốn khẳng định: Liệt mặt sau nhổ răng khôn là biến chứng cực kỳ hiếm. Trong suốt nhiều năm làm nghề, tôi từng gặp nhiều ca tê môi, cằm tạm thời sau nhổ răng khôn, nhưng bị liệt cơ mặt thực sự thì… tôi chưa từng chứng kiến trực tiếp ca nào tại phòng khám. Tuy nhiên, tôi hiểu vì sao nỗi lo này tồn tại – và tôi muốn cùng các bạn tìm hiểu kỹ, để không còn bị “ám ảnh” bởi những thông tin thiếu chính xác nữa.

Sự thật về nguy cơ liệt mặt khi nhổ răng khôn

Nỗi sợ liệt mặt chủ yếu xuất phát từ việc răng khôn mọc ở vị trí “nhạy cảm”, gần các dây thần kinh quan trọng. Nhưng thực tế, dây thần kinh mặt (hay còn gọi là dây số 7 – facial nerve) lại không đi qua vùng răng khôn mà nằm sâu và lệch hơn so với vị trí phẫu thuật.

Các nghiên cứu y khoa quốc tế và trong nước đều thống nhất:

• Nhổ răng khôn đúng kỹ thuật gần như không gây liệt mặt.
• Nếu có, biến chứng này chỉ xảy ra khi thao tác cực kỳ sai sót hoặc ở những người có giải phẫu thần kinh bất thường hiếm gặp.
• Đa số các trường hợp chỉ bị tê hoặc yếu nhẹ vùng môi, cằm do ảnh hưởng dây thần kinh hàm dưới – và thường phục hồi hoàn toàn sau vài tuần đến vài tháng.

Tôi từng gặp một trường hợp bạn trẻ sau nhổ răng khôn bị tê nửa môi dưới, lo lắng không ăn ngủ được, nhưng chỉ sau một thời gian chăm sóc và dùng thuốc theo chỉ định, cảm giác đã trở lại bình thường.

Trên thế giới, đã ghi nhận một số ca liệt mặt sau nhổ răng khôn, nhưng phần lớn liên quan đến tổn thương do gây tê hoặc chấn thương mạnh, và tỉ lệ này cực kỳ thấp. Theo một nghiên cứu đăng trên PubMed, liệt mặt sau nhổ răng khôn chủ yếu là tạm thời và hồi phục tốt nếu xử lý kịp thời.

Nếu bạn hoặc người thân xuất hiện các dấu hiệu như méo miệng, không nhắm được mắt, yếu cơ mặt sau nhổ răng khôn, hãy đến ngay cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị sớm.

5 biến chứng thường gặp sau nhổ răng khôn

Nhiều bạn lo lắng quá mức về liệt mặt mà quên mất rằng, các biến chứng thực tế sau nhổ răng khôn lại “đời thường” hơn rất nhiều. Dưới đây là 5 vấn đề tôi thường gặp nhất ở phòng khám:

1. Đau và sưng vùng má

Đây là “đặc sản” sau nhổ răng khôn, nhất là với những ca răng mọc lệch, mọc ngầm. Thường đau và sưng đạt đỉnh sau 1-2 ngày, rồi giảm dần. Chườm lạnh, nghỉ ngơi, ăn uống mềm là bí quyết giúp bạn vượt qua giai đoạn này.

2. Chảy máu kéo dài

Đa phần máu sẽ ngừng sau vài tiếng đầu, nhưng nếu bạn vận động mạnh, súc miệng nhiều hoặc dùng thuốc chống đông, chảy máu có thể kéo dài. Nếu máu không ngừng sau 24h, hãy quay lại nha khoa kiểm tra.

3. Nhiễm trùng ổ răng

Dấu hiệu: đau nhức tăng dần, có mùi hôi, sưng đỏ, đôi khi sốt nhẹ. Nguyên nhân thường do vệ sinh chưa tốt hoặc tự ý khạc nhổ, súc miệng mạnh sau nhổ. Đừng chủ quan, vì nhiễm trùng nếu để lâu có thể lan rộng.

4. Tê môi, cằm

Đây là biến chứng liên quan đến dây thần kinh hàm dưới, không phải dây thần kinh mặt. Đa số chỉ là tê tạm thời, nhưng nếu kéo dài quá 2 tuần, nên tái khám để được tư vấn.

5. Khó há miệng, khít hàm

Thường gặp ở những ca nhổ răng khôn hàm dưới, nhất là khi có viêm quanh răng trước đó. Nghỉ ngơi, chườm ấm và tập há miệng nhẹ nhàng sẽ giúp cải thiện.

Mẹo nhỏ: Nếu sau nhổ răng khôn bạn thấy nước bọt tiết ra nhiều hơn bình thường, đừng quá lo lắng! Đây là phản xạ tự nhiên của cơ thể để làm sạch vết thương. Bạn có thể tham khảo thêm về hiện tượng này và cách xử lý tại nhổ răng khôn ra nhiều nước bọt.

Vì sao có tin đồn nhổ răng khôn gây liệt mặt?

Tôi từng hỏi nhiều bệnh nhân: “Bạn nghe ở đâu việc nhổ răng khôn bị liệt mặt?” – Đa phần câu trả lời là “nghe người quen kể lại”, “đọc trên mạng”, hoặc “có người nhà từng bị tê mặt sau nhổ răng”.
Thực tế, tin đồn này xuất phát từ hai nguyên nhân chính:

• Vị trí răng khôn: Răng khôn mọc sâu trong hàm, gần các dây thần kinh lớn nên nhiều người lầm tưởng cứ “đụng dao kéo” là dễ tổn thương thần kinh mặt.
• Nhầm lẫn giữa tê môi, cằm và liệt mặt: Tê môi, cằm là biến chứng phổ biến hơn, nhưng hoàn toàn khác với liệt mặt (liệt cơ mặt, méo miệng, không nhắm được mắt).

Các tài liệu y khoa quốc tế cũng chỉ ra rằng, liệt mặt sau nhổ răng khôn chỉ xảy ra khi có tổn thương trực tiếp do gây tê hoặc phẫu thuật sâu, và tỉ lệ này cực thấp.

Tôi từng gặp nhiều trường hợp bệnh nhân lo lắng quá mức, đến mức không dám nhổ răng khôn dù đau nhức kéo dài, ảnh hưởng sinh hoạt. Sau khi được giải thích kỹ càng, các bạn đều an tâm hơn rất nhiều.

Cách xử lý và phòng ngừa biến chứng thần kinh khi nhổ răng khôn

Là người từng trực tiếp thực hiện hàng trăm ca nhổ răng khôn, tôi nhận ra: Phòng ngừa luôn tốt hơn chữa trị. Dưới đây là những điều tôi thường khuyên bệnh nhân:

• Chọn nha khoa uy tín, bác sĩ có kinh nghiệm: Trang thiết bị hiện đại, bác sĩ giàu kinh nghiệm sẽ giúp đánh giá chính xác vị trí răng, dây thần kinh và có phương án xử lý an toàn.
• Chụp phim X-quang, CT trước khi nhổ: Đây là “kim chỉ nam” giúp bác sĩ xác định vị trí dây thần kinh, hạn chế tối đa biến chứng.
• Tuân thủ hướng dẫn chăm sóc sau nhổ: Không khạc nhổ mạnh, không tự ý dùng thuốc, vệ sinh răng miệng nhẹ nhàng, ăn uống mềm, tránh vận động mạnh trong 1-2 ngày đầu.
• Theo dõi các dấu hiệu bất thường: Nếu thấy tê môi, cằm kéo dài, yếu cơ mặt, méo miệng, hãy quay lại nha khoa ngay để được kiểm tra.
• Đừng tự ý nghe theo “mẹo dân gian”: Có người khuyên ngậm lá này, nước kia để “giảm biến chứng”, nhưng đôi khi lại gây nhiễm trùng hoặc chảy máu kéo dài.

Nếu sau nhổ răng khôn bạn gặp phải các dấu hiệu bất thường như đau nhức tăng, sưng đỏ kéo dài hoặc tê môi cằm không cải thiện, hãy chủ động liên hệ bác sĩ để được kiểm tra sớm. Việc xử lý kịp thời sẽ giúp bạn an tâm và phục hồi tốt hơn.

Làm thế nào để nhổ răng khôn an toàn hơn

Tôi hiểu, mỗi ca nhổ răng khôn đều là một “cuộc chiến nhỏ” với nỗi sợ. Nhưng thay vì lo lắng quá mức về biến chứng hiếm gặp như liệt mặt, các bạn hãy tập trung vào những điều mình có thể kiểm soát:

• Chủ động tìm hiểu, hỏi bác sĩ kỹ càng trước khi nhổ.
• Chọn địa chỉ nha khoa uy tín, có giấy phép rõ ràng, bác sĩ được đào tạo bài bản.
• Chăm sóc răng miệng đúng cách sau nhổ: Ăn uống mềm, vệ sinh nhẹ nhàng, kiêng vận động mạnh, tái khám đúng hẹn.
• Lắng nghe cơ thể mình: Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được hỗ trợ kịp thời.

Nhổ răng khôn đúng chỉ định không chỉ giúp bạn thoát khỏi đau nhức, sưng tấy, mà còn phòng tránh nhiều bệnh lý răng miệng nguy hiểm khác.

Chúng tôi luôn đồng hành cùng các bạn trên hành trình chăm sóc sức khỏe răng miệng – không chỉ là chữa bệnh, mà còn là chia sẻ, lắng nghe và đồng cảm.

Kết bài

Tóm lại, tôi muốn nhấn mạnh một lần nữa: Liệt mặt sau nhổ răng khôn là cực kỳ hiếm, chủ yếu chỉ gặp ở những trường hợp đặc biệt, hoặc do thao tác không đúng kỹ thuật. Đa số các biến chứng chỉ là tê môi, cằm tạm thời và sẽ hồi phục hoàn toàn nếu được chăm sóc đúng cách.

Đừng để nỗi sợ “liệt mặt” – vốn rất hiếm gặp – ngăn cản bạn điều trị răng khôn kịp thời. Hãy chủ động tìm hiểu, lựa chọn nha khoa uy tín và lắng nghe lời khuyên từ bác sĩ.

Nếu còn băn khoăn về chi phí nhổ răng khôn, bạn có thể tham khảo chi tiết tại bài viết nhổ răng khôn bao nhiêu tiền để chuẩn bị tốt nhất trước khi quyết định.