Viêm Nướu Kiêng Ăn Gì và Nên Ăn Gì?

Tuần rồi, tôi vừa khám cho một cô chú lớn tuổi – vợ chồng cùng dắt nhau tới phòng khám vì cả hai đều đang đau nướu, ăn gì cũng thấy ê buốt, thậm chí chỉ uống nước ấm thôi cũng khó chịu. Cô chú bảo: “Bác sĩ ơi, tụi tui ăn uống bình thường chứ có phá phách gì đâu mà sao nướu càng lúc càng nhức dữ vậy?” Câu hỏi này không mới, nhưng mỗi lần nghe lại tôi đều thấy thương – vì thật ra nhiều người không biết, có những món ăn tưởng vô hại lại đang âm thầm làm nướu sưng viêm lâu lành.

Vì sao viêm nướu lại liên quan đến chuyện ăn uống?

Nướu là mô mềm bao quanh răng, rất nhạy cảm. Khi bị viêm – dù là nhẹ thôi – nướu dễ bị kích ứng bởi thức ăn nóng, cay, cứng, chua,… mà đôi khi mình không để ý. Tưởng chỉ là một miếng khô gà xé cay cho vui miệng, hay một cốc trà chanh lúc chiều, vậy mà chỉ vài tiếng sau là đau rát, ê buốt.

Trong môi trường miệng, thức ăn có thể trở thành “chất xúc tác” nuôi vi khuẩn nếu mình không chọn đúng. Những loại chứa nhiều đường, tinh bột tinh chế, hay các chất kích thích (rượu, cà phê, thuốc lá) có thể làm mảng bám tích tụ nhiều hơn, tạo điều kiện cho viêm kéo dài và lan rộng. Khi đã bị viêm nướu, nếu không để ý chuyện ăn uống thì giống như mình đang vừa chữa – vừa làm cho nướu yếu hơn.

Viêm nướu răng kiêng ăn gì?

1. Đồ ngọt và thực phẩm chứa nhiều đường

Đây là nhóm đầu tiên tôi thường khuyên bệnh nhân nên tránh – nhất là các loại kẹo dẻo, bánh quy ngọt, nước ngọt có ga, hay cả trái cây sấy. Những thứ này khiến vi khuẩn trong mảng bám hoạt động mạnh hơn, sinh axit ăn mòn men răng và làm nướu thêm kích ứng.

2. Tinh bột tinh chế

Bánh mì trắng, bánh bao, mì ăn liền,… đều là tinh bột “nhanh” – dễ bị phân giải thành đường trong miệng. Điều này dẫn đến sự gia tăng vi khuẩn và mảng bám quanh răng. Có lần tôi điều trị cho một bạn sinh viên, bạn ấy ăn mì gói gần như mỗi tối vì tiện. Sau hơn 1 tháng, nướu bạn sưng đỏ nhiều hơn – dù đã đánh răng đúng cách.

3. Đồ ăn cứng, giòn, nhiều góc cạnh

Bánh tráng nướng, snack cứng, hạt dưa, hạt điều rang giòn… có thể khiến nướu bị trầy xước, tạo vết thương hở dễ nhiễm khuẩn. Với người đang bị viêm nướu, chỉ cần một vết xước nhỏ thôi là cảm giác đau nhức sẽ nhân lên gấp đôi.

4. Món cay, nóng hoặc chua nhiều

Ớt tươi, sa tế, nước chanh, dấm ăn… dễ làm nướu bị bỏng rát – nhất là khi nướu đang viêm, đỏ và mỏng manh. Nhiều bệnh nhân có thói quen ăn cay hàng ngày – sau khi đổi sang chế độ ăn “hiền” hơn trong 1-2 tuần thì thấy nướu cải thiện rõ rệt.

5. Đồ uống có cồn và caffeine

Rượu, bia, cà phê không chỉ làm khô miệng (giảm tiết nước bọt tự nhiên) mà còn khiến nướu mất đi lớp bảo vệ tự nhiên. Thiếu nước bọt, miệng dễ nhiễm khuẩn hơn, và vết viêm nướu cũng lâu lành hơn.

6. Thuốc lá và sản phẩm chứa nicotine

Thực tế, nhiều ca viêm nướu chuyển biến thành nha chu nặng đều có liên quan đến việc hút thuốc. Nicotine làm giảm lưu lượng máu đến nướu, cản trở quá trình hồi phục. Nếu bạn đang điều trị viêm nướu, bỏ thuốc lá chính là một bước quan trọng.

Vậy viêm nướu nên ăn gì để hỗ trợ lành nhanh?

1. Vitamin C tự nhiên

Tôi luôn khuyến khích bệnh nhân ăn cam, kiwi, dâu tây hoặc ớt chuông – vì vitamin C giúp tăng cường miễn dịch, hỗ trợ lành mô. Nhưng nhớ là ăn tươi, đừng pha quá nhiều đường hay muối nhé.

2. Thực phẩm giàu omega-3

Cá hồi, cá thu, hạt lanh, hạt chia chứa omega-3 – loại chất béo chống viêm tự nhiên. Nhiều nghiên cứu cho thấy omega-3 không chỉ tốt cho tim mạch mà còn có ích trong điều trị viêm nha chu và viêm nướu.

3. Canxi và vitamin D

Sữa, phô mai, trứng và ánh nắng sớm giúp bổ sung canxi và vitamin D – hỗ trợ cho xương hàm chắc khỏe, răng vững chắc hơn. Nếu nướu yếu mà răng lại lung lay thì rất khó để điều trị triệt để.

4. Rau xanh và trái cây tươi

Không chỉ giàu vitamin, chất xơ trong rau củ giúp làm sạch mảng bám tự nhiên, đồng thời kích thích tuyến nước bọt hoạt động – tạo môi trường kháng khuẩn tự nhiên cho khoang miệng.

5. Trà xanh và nước lọc

Trà xanh có chứa catechin – một chất chống oxy hóa có khả năng kháng viêm, kháng khuẩn. Còn nước lọc thì khỏi nói, uống đủ nước giúp miệng ẩm, giảm vi khuẩn, giảm hôi miệng và giúp vết thương mau lành hơn.

Khi ăn uống đúng rồi, còn gì cần lưu ý nữa không?

1. Chế biến thực phẩm mềm

Cháo, súp, trứng hấp, rau củ luộc mềm – là những lựa chọn lý tưởng cho người đang viêm nướu. Chúng vừa dễ nhai, vừa không gây tổn thương thêm cho vùng nướu đang yếu.

2. Ăn chậm, nhai kỹ

Nghe đơn giản vậy thôi nhưng nhiều người bỏ qua. Việc ăn chậm giúp giảm áp lực lên vùng nướu viêm, đồng thời hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.

3. Chăm sóc răng miệng nhẹ nhàng sau bữa ăn

Đừng nghĩ đánh răng càng mạnh thì càng sạch. Khi nướu đang viêm, chúng ta nên dùng bàn chải lông mềm, đánh nhẹ nhàng theo chiều dọc, kết hợp nước súc miệng kháng khuẩn và chỉ nha khoa nếu cần.

4. Thăm khám nha sĩ định kỳ

Dù có chăm kỹ tại nhà, cũng không thay thế được việc khám định kỳ. Nhiều ca viêm nướu kéo dài vì chưa lấy sạch cao răng hoặc bị viêm nha chu mà không biết. Nếu bạn chưa rõ tình trạng nướu của mình – hãy ghé phòng khám gần nhất nhé.

Kết hợp chế độ ăn với điều trị chuyên sâu

Nếu viêm nướu ở giai đoạn nhẹ, việc ăn uống đúng và chăm sóc kỹ sẽ giúp nướu tự hồi phục. Nhưng với những trường hợp nặng hơn – có mủ, đau nhiều, răng lung lay – cần phải điều trị chuyên sâu hơn như lấy cao răng, cạo túi nha chu hoặc dùng thuốc đặc trị.

Ở Nha Khoa MIC, tôi đã gặp nhiều bệnh nhân nghĩ chỉ cần uống thuốc là khỏi – nhưng nếu không kết hợp với chế độ ăn uống hợp lý và vệ sinh răng miệng thì bệnh cứ tái đi tái lại. Đó là lý do tôi thường xuyên tư vấn thêm cho bệnh nhân về chế độ dinh dưỡng, chứ không chỉ đơn thuần điều trị bằng dụng cụ.

Để hiểu rõ hơn về nguyên nhân và cách điều trị viêm nướu hiệu quả, bạn có thể tham khảo bài viết: Viêm Nướu Răng Là Gì? Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Cách Điều Trị.

Tổng kết

Chuyện ăn uống tưởng chừng nhỏ nhặt nhưng lại ảnh hưởng rất lớn đến tình trạng viêm nướu. Tôi đã chứng kiến không ít ca cải thiện rõ rệt chỉ sau 1-2 tuần thay đổi thực đơn và vệ sinh đúng cách. Các bạn hoàn toàn có thể chủ động giúp nướu hồi phục – bắt đầu ngay từ chiếc đũa, cái muỗng hàng ngày.

Ngoài ra, nếu bạn đang thắc mắc viêm nướu răng nên uống gì để hỗ trợ điều trị – bạn có thể đọc thêm bài viết: Viêm Nướu Răng Uống Gì? Gợi Ý Thức Uống Hỗ Trợ Điều Trị.