Viêm Nướu – Nguyên Nhân và Cách Điều Trị Hiệu Quả

Sáng nay có chị bệnh nhân, khoảng hơn 30 tuổi, vô phòng là nói ngay một câu nghe rất quen: “Bác ơi, sáng nào con đánh răng cũng thấy máu, mà không có đau, có sao không bác?” Tôi nghe xong là đoán được ngay: khả năng cao là chị đang bị viêm nướu. Tình trạng này tôi gặp hoài – không chỉ ở chị mà ở rất nhiều người, đặc biệt là người trẻ, dân văn phòng, hay cả các cô chú lớn tuổi. Điều đáng nói là mọi người thường xem nhẹ, tới khi răng lung lay hay viêm nha chu mới hốt hoảng đi khám.

Vậy nên hôm nay, tôi muốn chia sẻ cụ thể hơn về viêm nướu – nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả, để các bạn không còn bị động, không còn lúng túng khi lợi bắt đầu “biểu tình”.

Viêm nướu là gì? Có nguy hiểm không?

Viêm nướu là tình trạng nướu (hay còn gọi là lợi) bị viêm, thường do mảng bám vi khuẩn tích tụ lâu ngày trên răng và nướu. Khi đó, nướu sẽ bị kích ứng, đỏ, sưng, dễ chảy máu – đặc biệt là khi mình chải răng hoặc dùng chỉ nha khoa.

Nhiều người cứ nghĩ viêm nướu là chuyện nhỏ, vài ngày sẽ tự hết. Nhưng thực tế không đơn giản vậy. Viêm nướu là giai đoạn đầu của bệnh nha chu. Nếu không điều trị kịp thời, tình trạng sẽ tiến triển thành viêm nha chu – lúc đó không chỉ nướu bị tổn thương mà xương ổ răng cũng có thể bị tiêu đi, khiến răng lung lay, thậm chí mất răng.

Tôi từng điều trị cho một anh nhân viên văn phòng, ban đầu chỉ bị viêm nướu nhẹ. Anh ấy nghĩ đơn giản là do chải răng mạnh quá, nên không đi khám. 6 tháng sau quay lại, anh đã bắt đầu có túi nha chu sâu và tiêu xương nhẹ – cần điều trị tích cực hơn rất nhiều.

Dấu hiệu nhận biết viêm nướu

Viêm nướu không ồn ào, không đau nhức dữ dội nên rất dễ bị lướt qua. Nhưng nếu để ý kỹ, các bạn hoàn toàn có thể nhận ra sớm qua các dấu hiệu:

• Nướu sưng đỏ, dễ chảy máu khi đánh răng hoặc dùng chỉ nha khoa.
• Hơi thở có mùi – dù bạn đã đánh răng khá kỹ.
• Cảm giác răng hơi lỏng lẻo, không chắc như trước.
• Có lớp mảng trắng, mỏng dính sát viền nướu (đó là mảng bám vi khuẩn).

Tôi nhớ có chị Minh – bệnh nhân cũ của tôi – đi khám định kỳ chỉ vì muốn cạo vôi răng. Khi khám tổng quát, tôi phát hiện chị có dấu hiệu viêm nướu mạn tính: nướu sưng đỏ kéo dài và túi nướu sâu hơn bình thường. Điều trị kịp thời nên mọi thứ ổn, nhưng nếu để thêm vài tháng thì có thể đã chuyển sang viêm nha chu rồi.

Nguyên nhân gây viêm nướu – không chỉ vì “lười đánh răng”

Có nhiều lý do khiến các bạn bị viêm nướu, và không phải lúc nào cũng vì vệ sinh răng miệng kém:

• Mảng bám vi khuẩn: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Khi mảng bám tích tụ lâu ngày, vi khuẩn sẽ tấn công vào viền nướu.
• Đánh răng chưa đúng cách: Không chải đủ 2 lần/ngày, hoặc chải quá nhanh, bỏ sót vùng kẽ răng.
• Không dùng chỉ nha khoa: Bàn chải không làm sạch hết mảng bám giữa các kẽ răng – nơi vi khuẩn thường “trú ngụ” lâu dài.
• Thay đổi nội tiết tố: Phụ nữ mang thai, tuổi dậy thì, tiền mãn kinh – những giai đoạn này nướu rất nhạy cảm.
• Hút thuốc lá: Nicotine làm giảm lưu thông máu ở nướu, khiến nướu yếu và dễ viêm hơn.
• Một số bệnh lý toàn thân: Tiểu đường, suy giảm miễn dịch, thiếu vitamin C… cũng làm tăng nguy cơ viêm nướu.

Trong nhiều trường hợp, viêm nướu là “bước khởi đầu” của bệnh lý nghiêm trọng hơn – bạn có thể xem thêm viêm nha chu – nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị để hiểu rõ mối liên hệ giữa hai tình trạng này.

Viêm nướu có điều trị dứt điểm được không?

Tin vui là: có thể điều trị dứt điểm viêm nướu, nếu mình phát hiện sớm và can thiệp đúng cách. Dưới đây là những gì tôi thường thực hiện với bệnh nhân:

1. Cạo vôi răng chuyên sâu: Đây là bước nền tảng. Khi loại bỏ mảng bám và vôi răng, vi khuẩn mất môi trường sống – nướu sẽ hồi phục nhanh hơn.
2. Hướng dẫn chăm sóc răng miệng đúng cách: Nhiều người đánh răng quá mạnh hoặc chải không đúng vùng – khiến vi khuẩn vẫn “trú ẩn” được. Tôi thường hướng dẫn trực tiếp trên mô hình hoặc chính miệng bệnh nhân để điều chỉnh ngay.
3. Sử dụng nước súc miệng sát khuẩn (như chlorhexidine) trong thời gian ngắn – giúp kiểm soát vi khuẩn hiệu quả.
4. Theo dõi định kỳ: Với những người có nguy cơ cao, các bạn sẽ cần tái khám định kỳ để đảm bảo viêm nướu không tái phát.

Điều quan trọng là: không nên tự ý mua thuốc kháng sinh hay nước súc miệng mạnh dùng lâu dài – vì có thể gây kích ứng nướu, rối loạn vi khuẩn có lợi trong miệng.

Mẹo chăm sóc răng miệng giúp phòng và hỗ trợ điều trị viêm nướu

Chăm sóc răng miệng đúng cách là chiếc “lá chắn” bền vững nhất để ngừa viêm nướu. Dưới đây là những điều tôi thường dặn bệnh nhân:

• Chải răng ít nhất 2 lần/ngày, mỗi lần 2 phút. Sử dụng bàn chải lông mềm và kem đánh răng chứa fluor.
• Dùng chỉ nha khoa mỗi tối để làm sạch mảng bám ở kẽ răng – nơi bàn chải không tới được.
• Súc miệng bằng nước muối sinh lý sau ăn hoặc trước khi ngủ – đơn giản mà hiệu quả.
• Thay bàn chải mỗi 3 tháng, hoặc khi lông bàn chải xòe ra.
• Khám răng định kỳ 6 tháng/lần, hoặc sớm hơn nếu có dấu hiệu bất thường.

Với một số trường hợp viêm nướu tái phát hoặc nặng hơn, bác sĩ có thể phải áp dụng phác đồ điều trị viêm nha chu để kiểm soát toàn diện.

Kết luận

Tôi hiểu, các bạn có quá nhiều thứ phải lo: công việc, con cái, đủ thứ deadline… nên mấy chuyện như “nướu sưng đỏ” nghe có vẻ nhỏ xíu. Nhưng chính những điều nhỏ đó nếu không để ý lại thành ra rắc rối to.

Viêm nướu không đáng sợ, nhưng cũng không nên xem nhẹ. Chăm chút cho nướu từ sớm cũng là đang giữ răng cho mình sau này.